W Chorwacji, podobnie jak w Polsce, okres Bożego Narodzenia jest czasem bajkowym i magicznym. Mimo, że podobnie jak w Polsce, Święta obchodzone są 25 grudnia, posiadają niektóre cechy zupełnie inne od tego co znamy z naszych domów. Na chorwackim Wigilijnym stole pojawiają się potrawy, które znamy z polskich stołów, a także takie, które poznaliśmy pierwszy raz. Ale na początek kilka podstawowych słówek, związanych ze świętami i zbliżający się Nowym Rokiem. To święto zalicza się do dni wolnych w Chorwacji.
Chorwacki słowniczek bożonarodzeniowy
Božić – Boże Narodzenie
Doček Nove Godine – Sylwester
Nova Godina Sretan Božić – Wesołych Świąt
Badnjak – Wigilia Bożego Narodzenia
Jelka – Choinka
Čobanica – Pasterka
Badnjak, czyli Wigilia w Chorwacji
Wigilia nosi piękną i dźwięczną nazwę Badnjak, samo święto obchodzone jest bardzo podobnie do tego co spotykamy w większości Europejskich krajów, jednak pojawiają się także elementy spotykane tylko i wyłącznie w Chorwacji.
Doskonałym przykładem jest przynoszenie trzech pni, które mają symbolizować Trójce Świętą, a ogień powstający podczas ich spalania ma na celu zapewnienie pomyślności, szczęścia i powodzenia w zbliżającym się roku.
Bożonarodzeniowe potrawy w Chorwacji
W Chorwacji podobnie jak w Polsce grudniowy wieczór, spędzany jest w rodzinnym gronie. Jest wiele elementów bardzo podobnych do naszych świąt, jak choćby unikanie potraw mięsnych jedzonych aż do Wieczerzy, znacznie chętniej wybierane są ryby w postaci śledzi marynowanych, pieczonych, czy faszerowanych.
Co do głównych dań rozbieżności już są znacznie większe. Na Polskich stołach króluje bez wątpienia Karp, Chorwaci natomiast jako danie główne i popisowe podają mięsa.
REKLAMA
W jednych regionach jest to pieczony prosiak odpowiednio marynowany i peklowany, inne regiony stawiają na mięsa indycze.
Dalmacja wyróżnia się zamiłowaniem do niezwykle aromatycznej, a zarazem sycącej i rozgrzewającej zupy z dorsza.
Kolejnym popisowym daniem bez którego Wieczerza nie jest gotowa to pašticada, czyli duszone mięso wołowe z aromatycznym sosem. Pašticada najlepiej komponuje się z makaronem domowej roboty lub gnocchi, a także dobrym czerwonym winem z najznakomitszych chorwackich winnic. Tę smakowitą potrawę można przygotować na wiele sposobów i jedynie od naszych kubków smakowych zależy, który z nich wybierzemy.
Często spotkać można także sarma – danie przygotowywane podobnie do naszych gołąbków z tą jednak różnicą że mięso zawijane jest w liście kiszonej kapusty. Robi się ją z mielonego mięsa i ryżu zawiniętych w liść kiszonej kapusty, a następnie gotuje, przeważnie w dużych ilościach. Sarmę można jeść przez kilka następnych dni, niektórzy twierdzą nawet, że upływ czasu jeszcze wzbogaca jej smak. Wszyscy uwielbiają sarmę!
Północna cześć Chorwacji Wieczerzę rozpoczyna od tradycyjnego chlebka, wieczorem podawana jest potrawa przygotowywana ze smażonej i podduszanej fasoli, mocno kiszonej kapusty i cebuli.
REKLAMA
Jako słodki dodatek do Wieczerzy bardzo chętnie Chorwaci wybierają Krostuli, odpowiednik naszych faworków czy chrustu, które pojawiają się w naszych domach z okazji Tłustego Czwartku. Istriańskie Kroštule to powszechnie uwielbiany bożonarodzeniowy przysmak z francuskiego ciasta smażonego w głębokim tłuszczu.
Kroi się je w cienkie paski, następnie składa w kokardki, smaży w głębokim tłuszczu na złocisty odcień, a na koniec posypuje cukrem pudrem. Ich bogaty i słodki smak urzeka każdego, a ich zrobienie nie przedstawia większych trudności.
Święta Bożego Narodzenia w Chorwacji są nie do pomyślenia bez prezentów pod choinką i potrawy zwanej bakalar, której podstawą jest suszony dorsz. Gulasz z suszonego dorsza tyleż łatwo przyrządzić co zachwycić się jego smakiem. Solonego dorsza, będącego tradycyjną potrawą wigilijną Chorwacji, robi się długo, ale gdy już go posmakujemy z pewnością uznamy, że warto było włożyć w jego przygotowanie tak dużo wysiłku.
Dorsza zwyczajowo sprowadza się z Norwegii, jednak na Istrii bakalar przygotowuje się w trochę inny sposób, gdyż za jego podstawę służy tak zwany dorsz na biało. Ryba odznacza się wówczas łagodnym smakiem i jest ususzona na sposób tradycyjny. Bakalar najlepiej smakuje z ziemniakami i zawsze jest głównym daniem wieczerzy wigilijnej.
Kolejnym słodkim elementem są przepyszne ciasta, jak choćby Badnji Kruh przygotowany z miodu, orzechów oraz suszonych owoców. Kolejną propozycję stanowi Božić Pletenica, przygotowywana z gałki muszkatołowej, rodzynek i migdałów, zaplatana w piękny warkocz stanowi piękną ozdobę Wigilijnego stołu.
Regiony Zagorje i Zagrzebia słyną natomiast z štrukli wykonywanej z ciasta podobnego do ciasta na pierogi (mąka, letnia woda, jaja, olej, sól), zawijanego z masą serową. Te regiony to również indyk z mlinci. Tej tradycyjnej potrawy z pewnością przyjdzie nam spróbować jeśli w okresie Świąt Bożego Narodzenia odwiedzimy Zagrzeb lub jego okolice. Indyk jest tam uwielbianą przez wszystkich tradycyjną potrawą przygotowywaną niemal w każdym domu.
\Według tradycyjnego przepisu, sowicie posolonego indyka wstawia się do piekarnika i piecze w sosie własnym przez około 3 godziny – to najtrudniejsza część przygotowań tej znakomitej potrawy. Następnie trzeba zabrać się za przygotowanie mlinci, cienkich placków, które nietrudno przyrządzić z mąki, soli i wody. Podawane z dobrze wypieczonym indykiem w sosie własnym smakują zjawiskowo.
Slawonia to Orahnjača, czyli smakowita rolada z orzechami włoskimi, jedzona w czasie wielu chorwackich świąt, a więc także w okresie Bożego Narodzenia. Ten tradycyjny deser robi się według prostego przepisu i z pewnością zachwyci on miłośników orzechowych delikatesów z całego świata. Orehnjača najlepiej smakuje z kawą przygotowaną przez towarzyskich Chorwatów, jednak deser można też zrobić samemu, sprawiając przy tym smaczną przyjemność swoim bliskim.
Kiełkująca pszenica
Niezwykłym i nie znanym w Polsce zwyczajem jest wysiewanie na talerzyku ziaren pszenicy, 13 grudnia czyli w dniu Świętej Łucji. Kiełkująca roślinka oplatana zostaje trzy kolorową wstążką w barwach Chorwackich.
Historia chorwackiej choinki
Chorwackimi drzewkami świątecznymi w początkowej fazie były drzewka liściaste, przyozdabiane orzechami, migdałami, gruszkami i jabłkami, a także samodzielnie wykonywanymi słodyczami, jak choćby piwniczki,czy lizaki.
REKLAMA
Dziś w domach króluje choinka. Światełka, kolorowe ozdoby i bombki dostępne są w większości sklepów, odchodzi się od samodzielnego robienia ozdób, podobnie jak i żłóbek który dawniej wykonywany był z gliny i gipsu obecnie znacznie częściej jest drewnianym, czy tekturowym zamiennikiem kupowanym w sklepie.
Bardzo popularnym elementem świątecznych dekoracji jest wieniec wykonany z iglastych gałązek z wplecionymi czterema świecami mającymi za zadanie przypominać o czterech dekadach przed przyjściem na świat Zbawiciela.
Dziadek Mróz w Chorwacji
Grzecznym Chorwatom prezenty przynosi Dziadek Mróz, który jest odpowiednikiem znanego z naszych świątecznych podarków Świętego Mikołaja. Na tych którzy niestety byli niegrzeczni, pod poduszką Krampus pozostawia rózgę, która ma na celu przypomnieć o poprawie w kolejnym roku.
Adwent w Splicie
Podczas Adwentu i Bożego Narodzenia, wzdłuż głównej promenady miasta, rozciąga się Jarmark Bożonarodzeniowy w Splicie, którego zwieńczeniem jest Adventilacija – festiwal muzyczny i kulinarny. Targ nie jest jedynie okazją do zrobienia przedświątecznych zakupów, jest również miejscem, gdzie tętni nocne życie w okresie Adwentu. Koncerty, występy DJ-ów i rozrywka przez całą dobę sprawiają, że zimowy Split jest idealnym miejscem na odrobinę relaksu.
Oczywiście obchody Świąt Bożego Narodzenia w Dalmacji obejmują też tradycyjne obrzędy. Będąc w Splicie, warto wybrać się do Katedry Świętego Dominika zbudowanej w IV w., która jest jedną z najstarszych budowli sakralnych na świecie, albo wziąć udział w tradycyjnej pasterce w malutkim kościele pod wezwaniem Świętej Maryi Betlejemskiej na wzgórzu Marjan.
W Splicie jest również wiele atrakcji dla dzieci, m.in. szereg wydarzeń adwentowych i impreza sylwestrowa. Targ trwa do 10 stycznia, a jego zwieńczeniem jest wielka impreza na promenadzie Riva.
Adwent w Zagrzebiu – najlepszy jarmark bożonarodzeniowy
Organizacja European Best Destinations (EBD) wybiera nie tylko najciekawsze miasta Europy, lecz także najlepsze plaże, kurorty narciarskie i, co szczególnie ważne o tej porze roku, najatrakcyjniejsze targi świąteczne. Dziesiątki tysięcy podróżników głosowały na 15 najlepszych jarmarków bożonarodzeniowych w Europie — od Akwizgranu do Zagrzebia — oceniając ich klasę i reputację. W rankingu tym Jarmark Bożonarodzeniowy w Zagrzebiu o którym pisaliśmy niedawno na blogu, zajął pierwsze miejsce, pokonując Strasburg, Akwizgran i Colmar, które znalazły się na kolejnych pozycjach zestawienia.
Choć Europa zimą ma wiele do zaoferowania, adwent w Zagrzebiu to przeżycie na całkiem nowym poziomie — stąd w pełni zasłużona nagroda EBD dla „Najlepszego jarmarku bożonarodzeniowego 2016 r.”, „Najlepszego jarmarku bożonarodzeniowego 2017 r.” oraz „Najlepszego jarmarku bożonarodzeniowego 2018 r.” Niezliczone świąteczne ozdoby sprawiają, że miasto skąpane jest w odcieniach złota. Dzięki temu panuje w nim cudowna atmosfera, która zachęca gości do korzystania z adwentowych atrakcji.
Na ulicach i placach Zagrzebia pojawiają się budki ze świątecznymi przysmakami i stoiska z upominkami, kuszące zapachami, muzyką, światłem i wyjątkowymi smakami. Aż do 10 stycznia, na turystów czeka niezwykła oferta lokalnych rzemieślników, sprzedawców żywności i pobliskich sklepików – można tu kupić upominki, obiekty sztuki, lokalne smakołyki i poczuć chorwacki folklor.
REKLAMA
